Rulman Kodları Sözlüğü: Rulmanınız Size Ne Anlatıyor?

Bir rulmanın üzerindeki “6205-2RS/C3” gibi uzun bir kod dizisinin ne anlama geldiğini hiç merak ettiniz mi? Bu harfler ve rakamlar rastgele birer seri numarası değildir; tam aksine, o rulmanın kimliğini, özelliklerini ve yeteneklerini anlatan evrensel bir dildir. Bu kodu doğru “okuyabilmek”, uygulamanız için en doğru rulmanı seçmenin ve olası uyumsuzlukların önüne geçmenin anahtarıdır. Bu yazıda, en sık karşılaşılan rulman kodları ve soneklerini bir sözlük gibi açıklayarak, rulmanınızın size ne anlattığını anlamanıza yardımcı olacağız. Bu dili öğrenmek, Akça A.Ş. gibi bir tedarikçiden doğru ürünü talep etmenizi kolaylaştıracaktır.

Temel Kod: Boyut ve Tip (Örn: 6205)

Kodun genellikle ilk kısmı olan rakamlar, rulmanın tipini ve temel boyutlarını tanımlar. Örneğin “6205” kodunda:

6: Rulman tipini belirtir. “6”, tek sıralı sabit bilyalı rulman anlamına gelir. (“7” eğik bilyalı, “N” silindirik makaralı vb.)
2: Genellikle dış çapı belirten boyut serisini ifade eder.
05: Rulmanın iç çapını (mil ölçüsünü) belirtir. Bu iki rakamı 5 ile çarparak iç çapı milimetre cinsinden bulursunuz (05 x 5 = 25 mm).

Kapak ve Keçeler: Koruma Tipi (Örn: ZZ, 2RS)

Rulmanın her iki tarafında koruma olup olmadığını ve bu korumanın tipini belirten en yaygın soneklerdir.

ZZ (veya 2Z): Rulmanın her iki tarafında da metal kapak olduğunu gösterir. Bu kapaklar temassızdır, sürtünme yaratmaz ve yüksek hıza uygundur. Daha çok büyük kir parçacıklarına ve gresin içeride kalmasına yöneliktir.
2RS (veya 2RSR, LLU): Rulmanın her iki tarafında da kauçuk keçe olduğunu gösterir. Bu keçeler temaslıdır ve ince toz, kir ve neme karşı mükemmel koruma sağlar. Kirli ortamlar için en iyi seçenektir.

Kafes Malzemesi ve Tasarımı (Örn: J, M, TN9)

Kafes, yuvarlanma elemanlarını (bilye/makara) tutan parçadır. Malzemesi, rulmanın performansını etkiler.

J: Preslenmiş çelik kafes. En yaygın ve ekonomik tiptir.
M: İşlenmiş pirinç (bronz) kafes. Daha sağlamdır, yüksek titreşim ve şok yüklere karşı daha dayanıklıdır.
TN9: Cam elyaf takviyeli poliamid (naylon) kafes. Hafiftir, yüksek hızlara olanak tanır ve iyi kayma özellikleri sunar.

İç Boşluk Sınıfı (Örn: C3, C4)

Rulmanın içindeki başlangıç çalışma boşluğunu belirtir. Bu, rulman montajı ve çalışma sıcaklığı için hayati bir koddur.

CN (veya belirtilmemişse): Normal boşluk.
C3: Normalden daha fazla boşluk. En yaygın kullanılan sınıftır ve çoğu endüstriyel uygulama için gereklidir.
C4, C5: C3’ten daha da fazla boşluk. Yüksek sıcaklık uygulamaları için kullanılır.

Hassasiyet Sınıfı (Örn: P6, P5)

Rulmanın üretim toleranslarının ne kadar dar olduğunu, yani ne kadar hassas olduğunu belirtir.

P0 (veya belirtilmemişse): Normal hassasiyet.
P6: Normalden daha hassas.
P5: P6’dan daha hassas. Takım tezgahı milleri gibi hassas rulman gerektiren yerlerde kullanılır.

Sıkça Sorulan Sorular

Soru 1: Tüm rulman markaları aynı kodları mı kullanır?
Cevap: Genel olarak evet. ISO (Uluslararası Standardizasyon Örgütü) tarafından belirlenen temel kodlar (boyut, tip, C3, 2RS, ZZ vb.) evrenseldir. Ancak bazı üreticiler, özel tasarımları veya gresleri belirtmek için kendilerine özgü ek sonekler kullanabilirler.

Soru 2: Bir rulman kodundaki en önemli sonek hangisidir?
Cevap: Bu tamamen uygulamaya bağlıdır. Ancak bir değişim yapılırken, orijinal rulmanın İç Boşluk (örn: C3) ve Koruma Tipi (örn: 2RS) kodlarının kesinlikle aynı olmasına dikkat edilmelidir. Bu iki özellik, rulmanın o uygulamada doğru çalışıp çalışmayacağını doğrudan belirler.

Soru 3: Doğru kodu seçmekte zorlanırsam ne yapmalıyım?
Cevap: En güvenli ve doğru yöntem, makinenizin kullanım kılavuzunu kontrol etmek veya mevcut rulmanın üzerindeki kodu okumaktır. Eğer bu mümkün değilse, uygulamanızın detaylarıyla birlikte Akça A.Ş. teknik ekibine danışarak, sizin için en doğru rulman kodunu belirlememizi sağlayabilirsiniz.