
Bir rulmanı monte etmek ne kadar hassasiyet gerektiriyorsa, onu sökmek de bir o kadar özen ve doğru ekipman ister. Ömrünü tamamlamış bir rulmanı yerinden çıkarmak için çekiç, keski veya pürmüz gibi kaba ve kontrolsüz yöntemler kullanmak, sadece o rulmana değil, çok daha değerli ve pahalı olan mil ve yatak yuvası gibi makine elemanlarına da kalıcı hasarlar verme riskini taşır. Çizilmiş bir mil veya deforme olmuş bir yatak yuvası, takacağınız yeni rulmanın da ömrünün kısa olmasına, titreşim yapmasına ve hatta anında arızalanmasına neden olabilir. Profesyonel bir bakım anlayışı, rulman demontajı işlemini, kaba kuvvetle yapılan bir yıkım operasyonu olarak değil, kontrollü ve hassas bir söküm süreci olarak görür. Bu süreç, hem teknisyenin güvenliğini sağlar hem de makinenin diğer aksamını korur. İşte bu profesyonel yaklaşım için her bakım atölyesinin alet çantasında bulunması gereken temel demontaj aletleri. Unutmayın, doğru söküm, bir sonraki Akça A.Ş. rulmanınızın uzun ömürlü olması için atılan ilk adımdır.
Mekanik Çektirmeler (Pulerler): Kontrollü Gücün Temeli
Nedir?: Rulman demontajının en temel ve en yaygın kullanılan aletidir. Genellikle iki veya üç adet koldan (çene), bu kolları bir arada tutan bir gövdeden ve merkezde bulunan bir zorlama vidasından oluşur. Kollar, sökülecek olan rulmanın arkasına veya iç bileziğine tutunur. Ortadaki vida sıkıldıkça, kollar rulmanı yavaşça, eşit ve kontrollü bir kuvvetle milden dışarı doğru çeker.
Neden Gerekli?: Çekiçle vurmanın yarattığı şok yüklerinin ve dengesiz kuvvetlerin aksine, mekanik bir çektirme (puler), kuvveti tam olarak milin merkez hattı boyunca uygular. Bu, rulmanın mile veya yatağa sıkışmasını, eğilmesini ve hem mile hem de kendisine zarar vermesini engeller. 3 kollu versiyonlar, kuvveti daha dengeli dağıttığı için genellikle 2 kollu olanlara göre daha stabil ve güvenlidir.
Hidrolik Çektirmeler ve Somunlar: Ağır Siklet Şampiyonları
Nedir?: Çok büyük çaplı veya aşırı sıkı geçme ile monte edilmiş rulmanlar için mekanik çektirmelerin gücü yetersiz kalabilir. Bu noktada hidrolik sistemler devreye girer. Hidrolik çektirmeler, mekanik olanlara benzer bir yapıya sahiptir ancak zorlama vidası yerine, muazzam bir çekme kuvveti üreten bir hidrolik silindir kullanır. Hidrolik somunlar ise, özellikle konik bir mil üzerine takılmış büyük rulmanları sökmek için kullanılır. Somunun içine yüksek basınçlı yağ basılarak, rulmanı milden “ittiren” bir kuvvet oluşturulur.
Neden Gerekli?: Hidrolik, bir insanın uygulayabileceğinden kat kat fazla (onlarca, hatta yüzlerce ton) kuvveti, çok az bir fiziksel eforla ve son derece kontrollü bir şekilde uygulama imkanı sunar. Bu, büyük ve ağır rulmanların demontajını hem mümkün kılar hem de işlemi çok daha güvenli hale getirir.
Isıtma Halkaları ve Endüksiyonlu Isıtıcılar: Termal Yöntemler
Nedir?: Özellikle silindirik makaralı rulmanların (NU, NJ tipi gibi) iç bilezikleri, genellikle mile çok sıkı bir şekilde monte edilir. Rulmanın dış bileziği ve makara grubu söküldükten sonra, bu iç bileziği milden hasarsız çıkarmak zordur. İşte bu görev için özel alüminyum ısıtma halkaları veya özel tip endüksiyonlu ısıtıcılar kullanılır. Bu aletler, sadece iç bileziği çok hızlı bir şekilde ısıtarak genleşmesini sağlar.
Neden Gerekli?: Isı, milden daha önce iç bileziği genleştirdiği için, sıkı geçme boşa çıkar ve bilezik milden kolayca çekilip alınabilir. Bu yöntem, mile herhangi bir zarar vermeden veya bileziği kesmek zorunda kalmadan söküm yapmanın tek profesyonel yoludur.
Darbe Tipi Çektirmeler ve Özel Plakalar
Nedir?: Bazen bir rulmanın arkasında, çektirme kollarının tutunabileceği sağlam bir yüzey bulunmaz. Bu gibi durumlar için, rulmanın arkasına yerleştirilen ve çektirme kollarına sağlam bir çekme yüzeyi sunan “çektirme plakaları” kullanılır. Kör bir yuvaya (yani arkasından ulaşılamayan) monte edilmiş rulmanları sökmek için ise, ucunda çektirme adaptörleri bulunan “darbe tipi çektirmeler” (kayar çekiçler) kullanılır.
Neden Gerekli?: Bu aletler, standart çektirmelerin işe yaramadığı özel ve zorlu demontaj senaryoları için çözümler sunar. Çektirme plakası, özellikle rulmanın hasar görmeden sökülüp yeniden kullanılması gerektiği durumlarda, çekme kuvvetinin rulmanın kendisine zarar vermesini engeller.
Sonuç: Doğru Alet, Güvenli ve Verimli Bakım Demektir
Profesyonel bir bakım atölyesi, sadece iyi teknisyenlerden değil, aynı zamanda doğru ve kaliteli aletlerden oluşur. Rulman demontajı için doğru aletlere yatırım yapmak, sadece bir masraf değil, uzun vadede kendini fazlasıyla geri ödeyen bir yatırımdır. Bu aletler, pahalı miller ve yatak yuvaları gibi makine parçalarının hasar görmesini önler, makine duruş sürelerini kısaltır ve en önemlisi, bakım personelinin güvenliğini en üst düzeye çıkarır. Akça A.Ş., rulmanların tüm yaşam döngüsünü bir bütün olarak görür ve müşterilerine sadece kaliteli ZKL, KINEX ve CTS rulmanları değil, aynı zamanda bu rulmanları doğru ve güvenli bir şekilde yönetmeleri için gereken teknik bilgiyi ve uzmanlığı da sunar.